(سيحر) لة زماندا: قال الازهري: أصل السحر صرف الشيئ عن حقيقته الى غيره. ( الصارم البتار في التصدي للسحرة الاشرار/ وحيد عبدالسلام بالي.)
واتە: بنچینەی و ئەسڵی جادوو لادانی شتێك لە حەقیقەتی خۆیەوە بۆ شتێكی تر.
(سیحر) لە واتای شەرعدا: ( أبن قدامە المقدسي) لە ( الكافي)دا دەفەرموێت : ( سیحر : بریتیە لە دوعا و نوشتە وگرێ و فووكردن ، كاریگەری دەكاتە سەر دڵ و لاشە ، بۆیە نەخۆش دەكەوێت و دەكوژێت و نێوانی ژن و مێرد تێك دەدات، خوای گەورە دەفەرموێت : ((فَيَتَعَلَّمُونَ مِنْهُمَا مَا يُفَرِّقُونَ بِهِ بَيْنَ الْمَرْءِ وَزَوْجِهِ )) البقرة : 102
واتە: فێری سیحر و جادوو دەبوون بۆ ئەوەی نێوان ژن و مێرد تێك بدەن.
پێناسەیەكی تری (سیحر) :- رێكەوتن لە نێوان ساحیر و شەیتاندا , بە مەرجێك ساحیرەكە هەڵدەستێت بە جەند كارێكی حەرام و ناپەسەند بەرامبەر ئەوەی كە شەیتان یارمەتی بدات و گوێرایەڵی بكات .
خوای گەورە دەفەرموێت :((من شر النفاثات في العقد)) (الفلق: ٤)
جادوو حەقیقەتی نەبوایە ئەوە خوای گەورە فەرمانی نەدەكرد پەنا بگردرێت لە شەڕی سیحر، بەڵكو سیحر حەرامە لە هەموو ئاینی پێغەمبەرانی پێشوو سەلامی خوایان لێبێت وەكو خوای گەورە دەفەرموێت : ((ولا يفلح الساحر حيث أتى)) طه: ٦٩.
( أبو هریرە ) رەزای خوای لێبێت , لە پێغەمبەرەوە (صلی الله علیە وسلم) دەیگێرێتەوە كە فەرموویەتی : «اجْتَنِبُوا السَّبْعَ الْمُوبِقَاتِ قَالُوا يَا رَسُولَ اللَّهِ وَمَا هُنَّ قَالَ الشِّرْكُ بِاللَّهِ وَالسِّحْرُ وَقَتْلُ النَّفْسِ الَّتِي حَرَّمَ اللَّهُ إِلَّا بِالْحَقِّ وَأَكْلُ الرِّبَا وَأَكْلُ مَالِ الْيَتِيمِ وَالتَّوَلِّي يَوْمَ الزَّحْفِ وَقَذْفُ الْمُحْصَنَاتِ الْمُؤْمِنَاتِ الْغَافِلَاتِ» أخرجه البخارى (2/193 , 4/363) ومسلم (1/64) وأبو داود (2874) والنسائى (2/131).
مەبەست لەم فەرموودەدا ئەویە كە سیحر كردن یەكێكە لە تاوانە بە هیلاك بەرەكان .
حوكمی (ساحیر) لە ئیسلامدا: قال ابن قدامە – رحمه الله – و(حدُّ) الساحر: القتل، واتە: سزای ساحیر كوشتنە. روی ژلك عن عمر وعپمان بن عفان وابن عمر و حفصە وجندب ابن عبدالله، وجندب بن كعب وقیس بن سعد و عمر بن عبدالعزیز، وهو قول أبی حنیفە ومالك.
وقال الحافڤ ابن حجر – رحمه الله - : وعند مالك أن حكم الساحر حكم الزندیق، فلا تُقبل توبتُهُ، ویُقتل حداً، اژا پبت علیه ژلك، وبه قال أحمد. ( الصارم البتار في التصدي للسحرة الاشرار/ وحيد عبدالسلام بالي.)
واتە: حوكمی ساحیر لای ئیمامی مالیك حوكمی زەندیقی بۆ هەیە تەوبەی قەبووڵ نییە و ئەبێ بكوژرێت ئەگەر دڵنیا بوویت كە ئەو كارەی ئەنجام داوە.
چۆن ساحیر(جادوو) دەناسرێتەوە؟
دەشێت كەسێك ئەگەر كەمێك ((فِراسە)) رووناسی هەبێت ساحیرەكان بە روخسار دەناسن، لە بەر ئەوەی رووی ساحیرەكان زۆر ناشرین و قەبیح دیارن، بە هۆی ئەوەی ئاسەواری كوفر و شیرك بە دەم و چاویاندا دەردەكەوێت پەنا بە خوای گەورە، خوای گەورە لە قورئانی پیروزدا دەفەرمۆێت (وَكَذَلِكَ نُفَصِّلُ الْآيَاتِ وَلِتَسْتَبِينَ سَبِيلُ الْمُجْرِمِينَ)،( الانعام: 55 ). واتە : ئا بەو جۆرە ئایەتەكان روون دەكەینەوە بۆ ئەوەی رێگای تاوانباران روون بێتەوە .
بە باسكردنی نیشانەكانی ئەهلی ( الإجرام ) واتە تاوانباران خواستێكی شەرعیە و بە تایبەتی ساحیرەكان كە بوونەتە مایەی نەهامەتی و شەڕ و تێكدانی نێوان خەڵكی . وە پێویستە لە سەر هەموو باوەردارێك پێاوی چاك و یەكتاپەرست جیا بكاتەوە لە پیاوی خراپ و موشریك .


ئەمەش چەند نیشانەیەكی ساحیرە :
1- پرسیار لەو كەسە دەكات دەبارەی ناوی خۆی و دایكی .
2- داوای شتێكی تایبەت دەكات لەو كەسە وەك : ( شانەی سەر , یان جل وبەرگ , یان قژەسەر , یان لەچك , یان خاولی , یان دەست سڕ....هتد ).
3- جاری وا هەیە جادووكارەكە داوای شتێكی دیاری كراو دەكات وەكو ئاژەڵێكی رەش , یان كەڵەشێرێكی سپی , یان كەروێشكێكی رەش یان سپی , بۆ ئەوەی سەری ببرێت و ناوی غەیری خوای لێ بهێنێت , وە جاری وا هەیە بەخوێنی ئەو ئاژەڵ گیانی نەخۆشەكەی پێ دەسڕێتەوە , وە جاری واش هەیە ئەو ئاژەڵەكە لە شۆێنێكی چۆل فرێدەدات .
4- نوسینی نوشتەیەك لەسەر كاغەز یان لەسەر پارچە قوماشێك یان لەسەر چەرم و پێستی ئاژەڵ .
5- هەندێ جار كۆمەڵەشتێك ئەدات بە نەخۆشەكە لە زەویدا بیشارێتەوە .
6- هەندێ جار بە نەخۆشەكە دەڵێ كە دوور بكەوێتەوە لە خەڵكی بۆ ماوەی ( 20 تا 40 ) رۆژ وە لە ژوورێكی تاریك دا بمێنێتەوە .
7- جاری وا هەیە بە نەخۆشەكە دەڵی : ئەوەندە رۆژ خۆت مەشۆرە , وە نوشتەیەكی بۆ دەنوسێ كە بەقەد خۆیا هەڵی واسێ وە نەیكاتەوە بۆ ئەوەی كاریگەرێكەی بەتاڵ نەبێتەوە .
8- هەندێ جار جادووكارەكە قسە ئەكات لەگەڵ خەڵكانێك كە نادیارن .
9- جاری وا هەیە بە نەخۆشەكە دەڵی : فڵانە رۆژ برۆ بۆ سەردانی فڵانە گۆری پیاو چاك وە لەوێ بە دەوری ئەو قەبرەدا (طواف) بكە .