بسم الله الرحمن الرحيم
الحمد لله رب العالمين،والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وأصحابه وأتباعه الى يوم الدين .
خوشك وبرا بەڕێزەكانم: یەكێك لەو بەها زۆر گرنگ وگەورانەی كە لە ئایینی پیرۆزی ئیسلامدا زۆر گرنگی پێ‌ دراوە بریتی¬یە لە پاراستنی حەبلی برایەتی، كە چەندین ئایەت و فەرموودە ڕاستێتی ئەمە بەدیار دەخەن .
جا یەكێك لەو كارە زۆر پیرۆزانە كە ئەم حەبلی برایەتی و پێكەوە ژیانە پتەوتر دەكات بریتییە لە خێرو یارمەتی بۆ هەژاران و دەست كورتان ونەداران .
خوێنەری بەڕێز:
خێرو یارمەتی باسی زۆر لەخۆ دەگرێت ودەرگامان زۆر بەڕوودا دەكاتەوە، بەڵام ئەوەی كەمن كورتەیەكی لەخزمەت جەنابتاندا باس دەكەم پاداشتی خێرو صەدەقەیە بۆ خوشك وبرا نەدارەكانت، بۆ ئەوەی بگەیتە ئەو بڕوایەی كە هەموومان لە تەرازوی شەرعدا یەك كێشمان هەیە مەگەر بە لەخوا ترسان و كاری چاك و جوان كێشمان بەسەنگ بكەین، وەبشزانیت هەژاری و دەست كورتی بەرامبەرت بەڵگە نی¬یە لەسەر ئەوەی لە تۆ كەمترە، وە بوونی سەروەت و ماڵ و پارەی تۆش بەڵگە نییە كەلەو زیاتری، جا بەیارمەتی خوای گەورە باسی خێر و یارمەتی لەچەند خاڵێكدا كورت دەكەمەوە بۆ ئەوەی بەخوێندنەوەی كەمێك لەخەوی غەفڵەتی ڕەزیلی ودەست نوقاوی بێینەدەر .
یەكەم: خێرو یارمەتی پاداشتی ( 1 بە 700)ە:
خوای گەورە دەفەرمووێت:
[مَّثَلُ الَّذِينَ يُنفِقُونَ أَمْوَالَهُمْ فِي سَبِيلِ اللّهِ كَمَثَلِ حَبَّةٍ أَنبَتَتْ سَبْعَ سَنَابِلَ فِي كُلِّ سُنبُلَةٍ مِّئَةُ حَبَّةٍ وَاللّهُ يُضَاعِفُ لِمَن يَشَاء وَاللّهُ وَاسِعٌ عَلِيمٌ ] [البقرة : 261].
خوای گەورە و میهرەبان نمونەیەك دەهێنێتەوە بۆ ئەو كەسانەی ماڵ دەبەخشن لە پێناوی و مەبەستیان ڕەزامەندی ئەوەو سوود گەیاندنی بەهەژاران وەكو فەرمووی: نمونەی ئەو كەسانەی كە ماڵی خۆیان دەبەخشن لە پێناو خوای گەورەدا وەكو دەنكە گەنمێك وایە كە حەوت گوڵا بكات وهەر گوڵەی سەد دەنكی تێدا بێت، (واتە پاداشتی خێر وچاكە یەك بە حەوت سەدە)، وە خوای گەورە ویستی لێ‌ بێت بۆ هەركەسێك لەوەیش زیاتر پاداشتی دەداتەوە.
خوێنەرە ئازیزەكان:
با تەماشا بكەین پەروەردگار چەندە دەوڵەمەندە لە چاكە كردن لەگەڵماندا، بەشێوەیەك لەبەرامبەری یارمەتییەك كە دەیدەن بە هەژارو نەدارێك، كە كەمەو بەهۆیەوە خۆشەویستی لای ئەو هەژارە دەبین، كەچی خوای گەورە بەعیبادەتی وەردەگرێت إن شا‌ء الله وە چەندین قات پاداشتمان دەداتەوە لەسەری .
وە پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم لەباسی زیادبوون وگەورە بوونی خێرو صەدەقە و یارمەتیدا دەفەرموێت: )من تصدَّقَ بِعَدلِ تمرةٍ مِن كَسبِ طَيِّبٍ ولايُصعَدُ إلى اللهِ الاّ الطيبَ فإنَّ الله يَتَقَبَّلُها بِيَمينِهِ ثُمّ يُرَبِّها لِصاحِبِها كما يُرَبي أَحدُكُم فلوَّهُ مثل الجبل)( صحيح البخارى، إرواء الغليل: 3/393، مشكاة المصابيح، صحيح الترغيب والترهيب: 856).
واتە: هەركەسێك بە ئەندازەی لەتە خورمایەكی حەڵاڵا خێر بكات- كە خوای گەورە جگە لە حەڵاڵا هیچ شتێكی تر وەرناگرێت- ئەوا خوای گەورە بە دەستی راستی وەری دەگرێت وگەورەی دەكات بۆ خاوەنەكەی تا بەئەندازەی شاخێكی لێ‌ دێت، هەروەكو چۆن یەكێك لە ئێوە بێچوە ئەسپەكەی گەورە دەكات.
سوپاس وستایش بۆ خوای گەورە كە ئەوەندە ڕەحمەتی پڕ لێشاوە، وەخوای گەورە دڵەكانمان جۆش وخرۆش دات بۆ یارمەتی دانی هەژاران و بەزەیی هاتنەوە بەنەداراندا .
دووەم: خێر و یارمەتی تاوان دەشواتەوە و نایهێڵێ:
لە پاداشتی یەكەمدا خوای گەورە چاكەكانی بۆ چەندین جاركردوین، بەڵام لێرەدا موژدەی دووەمی ئەوەیە كە هۆكارێكە بۆ سڕینەوەی تاوانەكانمان إن شا‌ء الله، وەك سەروەرمان صلى الله عليه وسلم دەفەرموێت:
(والصدقةُ تُطفِيءُ الخطيئةَ كما يُطْفيءُ الماءُ النارَ)( صحيح الترغيب والترهيب: 868).
واتە: وەخێر و یارمەتی تاوان دەكوژێنێتەوە و دەشواتەوە، هەروەكو چۆن ئاو ئاگر دەكوژێنێتەوە .
بەڕاستی حەیفە بۆ ئوممەتێك لە وێنەی ئەم موژدە خۆشانەی كرابێت بەخەڵات بەڵام بێ‌ خەبەر بێت، پرسیارێك دەكرێت كە ئایا دەبێت چەندان منداڵی هەتیو و ئافرەتی بێوەژنی نەدارا هەبن لەم شارو وڵاتەی ئێمەدا كە بەهەژاری ژیان دەگوزەرێنن، بەڵام لەبەرامبەردا چەندان دەوڵەمەندی خاوەن سامانی بێ ژمارە هەن، ئەگەر ئاوڕێك بدەنەوە بەلایاندا و كەمێك خەمی دەست كورتییان لەسەر سووك بكەن، ئەوا باری هەژاری كەمتر دەبێتەوە و لەبەرامبەریشدا ئەمان دەگەن بەو پاداشتە گەورەیەی كە كەمێكمان دەربارەی باسكرد .
كەوا بوو ئەو حەقەمان والە ئەستۆدا كەئەگەر هەژارێكمان هەست پێكرد یارمەتی بدەین ئەگەر كەمێكیش بێت، چونكە بەو بەخشینە دڵی خۆش دەبێت، وەئاشكراشە هیچ چاكەیەك بەئەندازەی خێر و صەدەقە خۆشی ناخاتە ناو دڵی هەژارنەوە، چونكە باری قورسی ئەو نەبوونییە، پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم دەفەرمووێت:
(أفضلُ الأعمالِ أنْ تدخُل على أخيك سروراً أو تقضي عَنْهُ دَيْناً أو تُطْعِمهُ خُبزاً)( صحيح الجامع: 1096، سلسلة الأحاديث الصحيحة: 1494).
واتە: چاكترین كردەوە ئەوەیە كە خۆشی وشادییەك بخەیتە ناو دڵی برایەكتەوە، یان قەرزاری¬یەكی بۆ بدەیتەوە، یان خواردنی پێ بدەیت ئەگەر لەتە نانێكیش بێت .
هەژاری واهەیە لەبەر نەبوونی سواڵ دەكات و دەست لە خەڵكی پان دەكاتەوە بەو چاكەیەی كە تۆ لەگەڵیدا دەیكەیت، ئەگەر واز لەسواڵ و دزی و خراپەكاری بهێنێت، تۆ إن شا‌ء الله پاداشتت بۆ دەنوسرێ‌، چونكە هۆكارێك بووی بۆ دەرباز كردنی ئەو برایەت لەشوێن كەوتنی شەیتان و چەندین تاوان .
كەوابوو باتەماشا بكەین هەر لەباسی پاداشتی صەدەقەدا وا چەند جۆر خێرو پاداشت بەدەست دەهێنیت، ئەگەر مەبەستت خوای گەورە بێت و نەفس و دڵ و دەرونت خاوێن كردبێتەوە لەڕیاو ناوبانگ دەركردن .
سێیەم: صەدەقەو یارمەتی بەربەستە لەنێوان خاوەنەكەی و دۆزەخدا :
لە ڕۆژی پڕ شەرمەزاری قیامەتدا كە خۆزگەی ئەوە دەخوازین چاكەكانمان زیاتر بوایە، چاكەو خێر و یارمەتی دوای ڕەحمەتی پەروەردگار دێن بەهانامانەوە و قوتارمان دەكەن بەئیزنی خوا، وەدەبنە بەربەستێك لەنێوان ئێمە و دۆزەخدا .
چۆن خێرو صەدەقە نابێتە بەربەست لەكاتێكدا چەندین نەفس بەهۆی ئەو یارمەتییەوە لەچەندین مەترسی دەربازیان دەبێت .
چۆن چاكە كردن لەگەڵ نەداراندا هۆكاری رەزامەندی خوای گەورە نییە، لەكاتێكدا نەفسی موسڵمان بەڕێزترو پایەدارترە لە كەعبەی پیرۆز؟
چۆن یارمەتیدان و دەست هێنان بەسەر هەتیواندا هۆكاری گەیشتنە بەهەشت و بوون بەدراوسێی ڕەسولی ئەكرەم صلى الله عليه وسلم نییە، لەكاتێكدا چەندین ئایەت دیفاع لە مافی هەتیوان دەكات؟
پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم دەفەرمووێت: (إجْعلوا بَينكُم وبَينَ النارِ حِجاباً وَلَو بِشِقِّ التَمرةٍ)( سلسلة الأحاديث الصحيحة: 897، وصحيح الجامع الصغير: 153) .
واتە: بەربەستێك لەنێوان خۆتان وئاگردا دابنێن، یان دروست بكەن بۆ ئەوەی لەچنگی قوتاربن ئەگەر بە لەتە خورمایەكیش بێت .
ئەوە تێ دەگەین كە هەر كات یارمەتی هەژارێكمان دا بەكەمی نەزانین، مادەم پەروەردگار خێرەكان پەروەردە دەكات و زیادی دەكات، مادەم تەرازووی دواڕۆژ كەمتر لە مسقاڵە زەڕەیەك دەخوێنێتەوە، مادەم لەو ڕۆژەدا پێویستمان بەكەمتر لەلەتی خورمایە، مادەم بەربەستە لەنێوان خۆمان و ئاگری پڕ ئێشی دۆزەخدا، دەبا پەلە بكەین و لەچنگی ئاگرینی ئەو خۆمان بهێنینەدەر، وە بەئەنجامدانی كاری جوان و ڕازی كردنی خوای گەورە بگەینە ئەو بەهەشتەی كە بۆ كە بۆ چاكەكاران ئامادەكراوە إن شا‌ء الله .
خوشك و برای بەڕێزم:
لە كۆتایی ئەم خاڵەدا ئەوە تێ دەگەین كە پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم ترساندن و موژدەی پێكەوە باسكرد .
واتە: بترسن لەو دۆزەخەی كە هەموو جۆرە سزایەكی بەئێشی تێدایە، بەڵام لەپاش پەرستنی خوای گەورە، دەتوانن بەیارمەتی هەژاران و خێركردن بەكەم دەستان خۆتان بپارێزن لێی ئەگەر كەمتر لەخورمایەكیش بێت .
چوارەم: خێرو صەدەقەدان هۆكارە بۆ ئەوەی خەڵات و دیاری تایبەتی خوای گەورەت بۆ بێت :
پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم دەفەرمووێت:
(بينما رَجلٌ بِفَلاةٍ مِنَ الأرضِ فسَمِعَ صَوْتاً في سَحابَةٍ: إسقِ حديقةَ فُلان، فَتَنَحَّى ذلك السحاب فأفرَغَ ماءَهُ في حَرّةٍ، فإذا رَجلٌ قائِمٌ في حديقتِهِ يُحوِّلُ الماءَ بِمِسْحاتِهِ، فقال لَهُ: يا عبدالله! مااسمك؟ قال: فلان، لِلإسم الذي سمع في السحابة فقالَ له: يا عبدالله لِمَ تسألني عَن اسمي؟ فقال إنّي سمعتُ صَوتاً في السحابِ الذي هذا ماءُهُ يقولُ: إسقِ حديقةَ فُلانٍ، لإسمِكَ فَما تَصْنَعُ فيها؟ قال: أما إذ قُلْتَ هذا، فإنّي أنظرُ إلى مايخرُخُ مِنْها، فَأَتَصَدَّقُ بِثُلُثِهِ، وآكلُ وعيالي ثُلُثاً، وَ أرُدُّ فيها ثُلُثَهُ)( صحيح مسلم).
پاك و بێ عەیبی بۆ پەروەردگار، كە ئەی ئینسان ئەگەر خواناس بیت چەندە خۆشەویستی و چەندە پایەداری، بەڕاستی بەبیستنی ئەم فەرموودانە و وێنەیان ئەوە تێ دەگەین كە خوای گەورە دەرگای ڕەحمەتی بەڕووماندا بەتەواوی كردوەتەوە و چەندین بانگخوازیشی لەسەر داناوە بۆ چونە ناوی إن شا‌ء الله خەسارەت مەند نابین ئەگەر وڵامی نێردراوانی خوای گەورە بدەینەوە بەڵام لەبەرامبەریشدا بانگخواز هەن بۆ فریودان و گومڕاكردن .
هەر لەباسی خێرو یارمەتی، بانگخوازی یەكەم پێغەمبەری خۆشەویستە صلى الله عليه وسلم وە مەلائیكەتەكانن، كە هانمان دەدەن لەسەر خێرات و پاشان دوعاشمان بۆ دەكەن(مةبةست لة دوعاي ثيَغةمبةرى خوا  ئةو فةرموودانةية كة لةكاتي خؤي باسي فةرمووة بؤ ئةوانةي يارمةتي هةذاران دةدةن .
).
بەڵام ئەوەی دووەم شەیتانی دەرچووە لەڕەحمەتی پەروەردگارو نەفسی خراپە كارە، كە پێت دەڵێت: ماڵی حەڵاڵی خۆت كە بەزەحمەت پەیدات كردوە لەچیدا سەرفی دەكەیت ودەیدەیت بەكێ‌؟
دەتترسێنێت بەهەژاری و غەمبارت دەكەن بەلە دەستدانی ماڵ وسەروەتت، بۆ ئەوەی بەهرەمەند نەبیت بەو خەڵاتەی كە خوای گەورە لە هەموو كات و سەردەمێكدا دەینێرێت .
كەوا بوو ئازیزان بەیارمەتی دەست كورتان ونەداران (إن شاء الله) دەگەینە ئەو ئاستەی كە خوای گەورە خەڵاتی تایبەتیمان بۆ بنێرێ‌، وەكو لەفەرموودەكەدا هات سێ‌¬یەكی ئەو قازانجەی كە دەیكەیت لەدوكان و كڕین و فرۆشتنەكەتدا، بەڵكو كەمتریش لەوە بەرزت دەكاتەوە بۆ ئاستێك كە خوای گەورە شێوە یارمەتیەكت بدات، جیاواز لەوانی تر كەوابوو هەژارانت بەردەوام لەیادبێ‌.
پێنجەم: خێرو صەدەقەی نهێنی هۆكارە بۆ نەمانی توڕەیی پەروەردگار:
پەنا دەگرین بەخوای گەورە لە توڕە بوونی پەروەردگار، بەڕاستی تاوان و سەرپێچی گەیشتۆتە ئاستێك كە پەروەردگار بە هەڕەشەوە باسی بكات، حەقە لەسەرمان زوو بكەین و پەلە بكەین بۆ ڕازی كردنی ئەو ژاتە پیرۆزە، تا شاڵاوی عیقابی ئیلاهی بۆ سەر ئەوان ئێمەش نەگرێتەوە، بەڵام خوای گەورە بەلوتف و لێبوردنی خۆی دەبورێت لە كەسێك كە گەڕاوە بێت و تەوبەكار بێت، وە تووڕە بوونی خۆی ناهێڵێ‌ بەرامبەر كەسانێك كەدڵ نەرم و بەسۆز بن لە موسڵمانان، بەتایبەتی خێرخوازان،
برای خێرخوازم: موژدەی خۆشت بەر دیدەكەوت و لە خوێندنەوەی ئەم چەند پەڕەیەدا، بەڵام ئاگاداربە، ڕیاو سومعەو ناوبانگ خۆی نەكات بەشەریكە بەشت، پەنا بەخوا چاكەكانت ناهێڵێ‌ وصەدەقەو خێرەكانت لەناو دەبات، پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم لەپاداشتی پێنجەمی خێرو یارمەتیەكانتدا بۆنەداران، دەفەرمووێت: (صَدَقَةُ السَّرَّ تُطفيءُ غضب الرَّب)( صحيح الترغيب والترهيب: 888، سلسلة الأحاديث الصحيحة: 1908، صحيح الجامع الصغير: 7973).
واتە: (خێرو صەدەقەی نهێنی تووڕە بوونی پەروەردگار دەكوژێنێتەوە و نایهێڵێ‌). خوشك وبرای ئیمانداری خێرخواز، ئەم فەرموودەیە موژدەیەكی خۆش و وانەیەكی بەسوودی تێدایە .
یەكەم: وانە بەسوودەكەی ئەوەیە دوای ئەوەی هانی داین بۆ دەست گرتنی هەژاران، ئینجا فێرمان دەكات كەئەو دەست گرتنەمان بەنهێنی بێت وئیخلاصمان بیرنەچێت، چونكە صەدەقەی نهێنی یەكێكە لەسیفاتی ئەو حەوت تاقمەی كەوان لەژێر سێبەری عەرشە پیرۆزەكەی پەروەردگار دا.
دووەم: بەڵام ئەوەی كەزیاتر مەبەستمانە لایەنی پاداشتەكەیەتی، وەك لە فەرموودەكەدا هاتووە، هۆكارێكە بۆ ئەوەی پەروەردگار ئەو خەشم وتووڕە بوونەی كە بەهۆی تاوان ومەعصیەتی خۆمانەوە لێی گرتووین نەیهێڵێ‌.
پاك وبێ‌ عەیبی بۆ تۆ ئەی ئەو زاتە پیرۆزەی كەچەندین كارو گوفتارت ئاماژە پێداوە كە هۆكاری ڕازی كردنی تۆن، سوێند بێ‌ بەتۆی خاوەن شكۆ زۆرێك لە خاوەن ماڵ وسامانەكان دەتوانن توڕەیی تۆ لەسەر خۆیان لابدەن، بەیارمەتی دانی دەست كورتان.
شەشەم/ماڵ سەرف كردن لەپێناوی خێزان و مناڵدا گەورەترین خێرو صەدەقەیە :
موسڵمانە بەڕێزەكان: بیستت پاداشتی خێرو صەدەقە لەچەند ڕووەوە، بەڵام باخراپ تێ‌ نەگەین، ئەو پاداشە كاتێكە منداڵ وخێزانت بێ‌ پێویست بن لەو یارمەتییەی كە دەیدەیت بەنەداران، ئەگەر ئەوان نەبوو وهەژار بن تۆی باوك لەهەموو كەس لەپێشتری بەخێوكردنیان، وەئەوان لەهەموو كەس لەپێشترن بەبێ‌ پێویست بوونیان وبێ‌ ئیحتیاجیان .
كەوابوو برا بەڕێزەكەم، منداڵەكانت بەخێو بكە بەپارووی حەڵاڵ، دڵنیابە گەورەترین خێرە، كاتێك ئەوان پێویستیان بەو پارەو ماڵە نەبوو، ئینجا خێری لێ‌ بكە، بەئیزنی خوا، دەگەیت بەو پاداشتانەی كەباسكران .
پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم لەباسی پاداشتی ماڵ سەرفكردن بە خێزان ومنداڵ دەفەرموێت:
(دينار أنْفَقْتَهُ في سبيلِ الله، ودينار أنْفَقْتَهُ في رَقَبَةٍ، ودينار تصدَّقتَ بهِ على مسكينٍ، ودينار أنفقته على أهلِكَ، أعْظَمُها أجراًالذي أنفَقْتَه على أهلِك)( رواه مسلم) .

واتە: (ئەی ئینسانی موسڵمان دینارێك ببەخشی لەپێناوی خوا، وە دینارێكیش ببەخشی لەپێناوی ئازاد كردنی بەندەیەكدا، وەدینارێكیش ببەخشی بۆ سەر كەم دەستان وهەژاران، وەدینارێكیش ببەخشی بۆ سەر ئەهلەكەت بۆ بەخێو كردنیان، گەورەترینی ئەم خێرو صەدەقانە لە ئەجرو پاداشتدا، ئەوەیانەكە دەیبەخشی بۆ سەر ئەهل وماڵ ومنداڵەكانت.
بەڵام ئەگەر ئافرەتەكە خاوەنی ماڵ بوو، ئەو مارەیی¬یەی كە مێردەكەی داویەتییەوە، خێری لێ‌ بكات، ئازادە ئەگەر پرسی مێردەكەشی لەسەر نەبێت، جیاواز لەماڵی مێردەكەی .
بەڵام ئەگەر مێردەكەی دەست كورت بوو، پاداشتی خێری ئەو ئافرەتە بۆ مێردەكەی دووجارە، پاداشتی نزیكییەتی وپاداشتی یارمەتی دانی، وەكو(زەینەبی خێزانی عبداللەی كوڕی مسعود) (خوایان لێ‌ ڕازی بێت) دەفەرمووێت: پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم فەرمووی:
(تصدّقن يا معشرالنساء، ولو من حليّكُنَّ قالت: فرجعتُ الى عبدالله فقلتُ: إنكَ رجل ذات اليد، وان رسول الله قد أمرنَا بالصدقةِ، فأته فسألهُ فان كان ذلِك يُجزيءُ عنّي وإلا صرَفتُها الى غيرِكم؟ قالتْ: فقال لي عبدالله: بل ائته أنتِ قالتْ: فانطلقتُ، فاذا امرأة الأنصار بباب رسول الله  حاجتي حاجتُها قالت: وكان رسول الله  قد ألقَيْتُ عَلَيهِ المهابَة، فقالتْ: فَخَرَج علينا بلال فقلنالَهُ: ائتِ رسول الله  فاخبرهُ أنَّ امرأتين ِبالبابِ تسألانِك: أتُجزِيءُ الصَدَقَةُ عنهما على أزواجهما وعلى أيتامٍ في حجرِهِما، ولا تُخبِرهُ مَنْ نَحْنُ . قالَتْ: فَدَخل بلال على رَسولِ الله  فسَألَهُ، فقال لَه رَسول اللهِ  مَنْ هُما-؟ قال: امرأة من الأنصار. فَقال رسول الله  أيُّ الزيانبِ؟ قال:امرأة عبدالله. فقال رسول الله –لَهُما أجرانِ، أجرُالقَرابةِ، وأجرُالصدَقَةِ)( متفق عليه، واللفظ لمسلم، وانظر: مشكاة المصابيح: 1934).

واتە: (پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم فەرمووی: ئەی كۆمەڵی ئافرەتان خێرو صەدەقە بكەن: ئەگەر لەو ئاڵتونانەش بێت كە بۆ جوانی بەقەدتانەوەن: دەفەرمووێت: گەڕامەوە بۆ لای عبدالله و ووتم: پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم فەرمانی پێكردووین خێرو صەدەقە بكەین، وەتۆش پیاوێكی كەم دەست وهەژاری، بچۆ بۆ لای لێی بپرسە كە زەینەبی خێزانم دەڵێ‌ ئەگەر ئەم كارەم لەسەر دەكەوێت وبەخێرو صەدەقە بۆم دەنوسرێ‌، ئەوە دەیدەم بەتۆ، ئەگینا دەیدەم بەكەسانی تر، دەفەرموێت: عبدالله رضي الله عنه پێی ووتم: بەڵكو خۆت بڕۆ وپرسیاری لێ‌ بكە، دەفەرمووێت: ڕۆیشتم تەماشام كرد ئافرەتێكی ئەنصاری كەلای دەرگای پێغەمبەرە صلى الله عليه وسلم هەردووكمان بۆیەك كارو پێویست هاتبووین، دەفەرمووێت: جا لەو كاتەدا بیلال رضي الله عنه دەرچو، پێمان ووت: ئەی بیلال رضي الله عنه بڕۆ بۆ لای پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم هەواڵی بەرێ‌ دوو ئافرەت لەلای دەرگان پرسیاری ئەوەت لێ دەكەن: كە ئایا خێر و یارمەتیان لەسەر دەكەوێت (بەو مانایەی پاداشتی تەواویان بۆ بنوسرێ‌ و یارمەتی كەسانی تر ئەدەن) ئەگەر بیدەن بە مێردەكانیان، وە ئەو هەتیوانەی كە لە ژووری خەوتنی ئەماندان؟ بەڵام مەڵێ‌ ئێمە كێین، دەفەرموێت: بیلال رضي الله عنه چووە ژوورەوە بۆ لای پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم و پرسیاری لێكرد پێغەمبەری خوا صلى الله عليه وسلم پێی فەرموو ــ ئەو دووانە كێن ــ ؟ فەرمووی: (ئافرەتێكی ئەنصاری و زەینەب )ە پێغەمبەری خوایش صلى الله عليه وسلم فەرمووی ــ كام زەینەب ــ وتی: خێزانی عبدالله رضي الله عنه ، ئینجا پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم فەرمووی ــ دوو پاداشتیان بۆ هەیە، پاداشتێك لەبەر نزیكی و پاداشتێك لەبەر یارمەتییەكە .
لە كۆتایدا خوشك و برای بەڕێزم ئەم چەند فەرموودەیە دەدەم بە گوێتاندا كە باس لە پاداشتی ئەو كەسانە دەكات لە خێر و یارمەتی دەبەخشن و ترسی ئەوەیان نییە هەژار بكەون .
(داوو مَرضاكُم بِالصّدَقة)( حسنه الألباني في: صحيح الجامع الصغير: 3358، صحيح الترغيب والترهيب: 744) .
واتە: نەخۆشەكانتان چارەسەر بكەن بە صەدەقە و خێركردن، ئەم فەرموودەیە بەڵگەیە لەسەر ئەوەی دەست گرتنی هەژاران نەخۆشی دەپەڕێنێ‌ و نایهێڵێ‌ إن شا‌ء الله .
(ظِلُّ المُؤْمِنِ يومَ القيامةِ صَدَقتُهُ )( مسند الإمام احمد: 18072، وقال الشيخ الألباني: اسناده حسن صحيح، وانظر: مشكاة المصابيح: 2432، وصحيح الترغيب والترهيب: 1925) .
واتە: خێرو سەدەقە لە رۆژی دواییدا دەبێتە سێبەر بۆ خاوەنەكەی.
وفي لفظٍ آخر: (كُلُّ آمرِءٍ في ظِل صَدَقتهِ حتى يُقضى بين العِباد )( صحيح الجامع الصغير: 4510، صحيح الترغيب والترهيب: 872، ومشكلة الفقر: 188).
واتە: هەموو مرۆڤێك لە رۆژی قیامەتدا لە ژێر سێبەری سەدەقەو خێرەكەیدایە تا بڕیار دەدرێت لە نێوان خەڵكیدا.
(الصَدَقَةُ على المسكين ِ صدقة، وهيَ على ذي الرَّحِمِ ثنتانِ: صَدَقَةٌ وَصِلَةٌ)( صحيح الجامع الصغير: 3858، ومشكاة المصابيح: 1939) .

واتە: یارمەتی و خێركردن بۆ سەر دەست كورت خێرو صەدەقەیە، بەڵام ئەو خێرە بۆ سەر دەست كورتێكی خزم وكەس دوانە: خێرو صەدەقەیە، وە گەیاندنی صیلەی ڕەحمیشە .
لە كۆتایدا داواكارم لە خوای گەورە عیبادەتی موسڵمانان و خێر و یارمەتی خێرخوازان و چاكەی هەموو لایەك وەربگرێت، إن شا‌ء الله .

وصلى الله على نبينا محمد وعلى آلِهِ وَصحبِهِ وسلم.