ژمارەی بینین:

ئاگادار كردنه‌وه‌ى باوه‌ڕداران له‌ كرده‌وه‌ى نه‌فره‌ت لێكراوان

نوسەر:وه‌رگێڕانى: دایكى ئالا‌ء
بەروار:٢٠١٣/٠١/٢٥

الحمد لله رب العالمين والصلاة والسلام على نبينا محمد وعلى آله وصحبه أجمعين، وبعد:
هه‌ر كه‌سێك له‌گه‌لأ ئاژه‌لأ جووت ببێت:

پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت: (ملعون من أتى شيئاً من البهائم)( (رواه الحاكم والطبراني، وصححه الشيخ الألباني في: صحيح الترغيب والترهيب: 2420).
واته‌: :نه‌فره‌ت لێ كراوه‌ هه‌ر كه‌سێك له‌گه‌لأ ئاژه‌لأ جووت ببێت .
وه‌ ده‌فه‌رمێت: (من أتى بهيمة فاقتلوه واقتلوها معه)( (رواه أبو داود، وصححه الشيخ الألباني في: صحيح الترغيب والترهيب: 2423، وصحيح الجامع الصغير: 5938).

واته‌: هه‌ر كه‌سێك چووه‌ لاى ئاژه‌لأ ئه‌وا ئه‌و كه‌سه‌و ئاژه‌ڵه‌كه‌یش بكوژن.
* هه‌ر كه‌سێك نێو چه‌وانى ئاژه‌لأ داغ بكات، یاخود بیشێوێنێت، یاخود بیكات به‌ نیشان:

پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) گوێدرێژێك به‌لایدا تێپه‌ڕى ناوچه‌وانى داغ كرا بوو، فه‌رمووى:
(لعن الله الذي وسمه)((رواه مسلم، وانظر: مشكاة المصابيح: 4078 ).
واته‌: نه‌فره‌ت له‌و كه‌سه‌ى كه‌ داغى كردووه‌.
وه‌ پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تى له‌و كه‌سه‌ كردووه‌ كه‌ گیان له‌به‌رێك بكات به‌ نیشان.
(لعن من اتخذ شيئاً فيه الروح غرضاً)( (متفق عليه، وانظر: مشكاة المصابيح: 4075).
وه‌ ده‌فه‌رمێت:(لعن الله من مثل بالحيوان)((رواه النسائي، وصححه الشيخ الألباني في: صحيح الجامع الصغير: 5113 ) .
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و كه‌سه‌ى كه‌ ئاژه‌لأ ده‌شێوێنێت.
*خۆ چواندنى ژن وپیاو به‌یه‌كترى:(لعن رسول الله (صلى الله عليه وسلم)المتشبهين من الرجال بالنساء، والمتشبهات من النساء بالرجال)( (رواه الترمذي وابن ماجة، وصححه الشيخ الألباني في: صحيح الجامع الصغير: 5100، وصحيح الترغيب والترهيب: 2068).
واته‌: پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و پیاوانه‌ى كه‌ خۆیان ده‌چوێنن به‌ ئافره‌تان، وه‌ له‌و ئافره‌تانه‌ى كه‌ خۆیان ده‌چوێنن به‌ پیاوان .
(لعن الله الرجل يلبس لبسة المرأة، والمرأة تلبس لبسة الرجل)( (رواه أبو داود والترمذي وصححه الشيخ الألباني في: صحيح الترغيب والترهيب: 2069، وصحيح الجامع الصغير: 5095).
واته‌: پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و پیاوه‌ى كه‌ پۆشاكى ئافره‌ت ده‌پۆشێت، وه‌ له‌و ئافره‌ته‌ى كه‌ پۆشاكى پیاو بپۆشێت.
بیست وچوار: له‌سه‌ر دانانى قژى ده‌ستكرد، ئه‌وه‌ى داى ده‌نێت وئه‌وه‌ى بۆى داده‌نێت:
پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:
(لعن الله الواصلة والمستوصلة ) ((رواه الترمذي، وصححه الشيخ الألباني في: مشكاة المصابيح: 2098).
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و ئافره‌تانه‌ى كه‌ قژى ده‌ستكرد له‌سه‌ر ده‌كه‌ن وئه‌وانه‌یشى كه‌ بۆیان داده‌نێن.
* خالأ كوت وخالأ بۆكوتراو، برۆهه‌ڵگر وبرۆ بۆ هه‌ڵگیراو، ددان شاش كار بۆ جوانى:عن ابن مسعود :(رضي الله عنه)
(لعن الله الواشمات والستوشمات، والنامصات والمتنمصات، والمتفلجات للحسن، المغيرات خلق الله) فبلغ ذلك امرأة من بني أسد يقال لها أم يعقوب فجاءت إليه فقالت بلغني عنك أنك قلت كيت وكيت قال ومالي لا ألعن من لعن رسول الله(صلى الله عليه وسلم) وهو في كتاب الله قالت إني لأقرأ ما بين لوحيه فما وجدته قال إن كنت قرأته فقد وجدته أما قرأت {وما آتاكم الرسول فخذوه وما نهاكم عنه فانتهوا } قالت بلى قال فإن رسول الله(صلى الله عليه وسلم) قد نهى عنه قالت فإني لأظن أهلك يفعلون قال اذهبي فانظري فذهبت فنظرت فلم تر من حاجتها شيئا قالت ما رأيت شيئا قال عبد الله لو كانت كما تقولين ما جامعتنا)( (صحيح الجامع الصغير: 5104، السلسلة الصحيحة: 2792).
واتە: عەبدوڵای کوڕی مەسعود(رەزای خوای لێ بێت) دەفەرمێت: خوای گەورە نەفرەتی کردووە لەو ئافرەتانەی کە خالڕ بۆ خەڵکی دەکوتن وە لەو ئافرەتانەیشی کە داوا دەکەن خاڵیان بۆ بکوترێت، وە لەو ئافرەتانەی کە برۆ بۆ خەڵکی ھەڵدەگرن وئەو ئافرەتانەیشی کە برۆیان بۆ ھەڵدەگیرێت، وە لەو ئافرەتانەی کە ددانیان شاش دەکەن بۆ جوانی، ئەوانەی دروستکراوی خوای گەورە دەگۆڕن) ئافرەتێک لە بەنی ئەسەد کە پآی دەوترا دایکی یەعقوب پآی ووت بۆچی نەفرەتیان لێ دەکەیت؟! ئەویش فەرمووی: بۆ نەفرەت نەکەم لە کەسانێک کە پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) نەفرەتی لێ کردوون ولە قورئانی خوای گەورەدا ھەیە، دایکی یەعقوب ووتی: من لەم سەر بۆ ئەو سەری قورئانم خوێندۆتەوە شتی وام نەبینیووە، عەبدوڵای کوڕی مەسعود (رەزای خوای لێ بێت) پآی فەرموو: تۆ قورئانت نەخوێندووە ئەگەر قورئانت بخوێندایە ئەوا دەتبینی، ئەی ئەو ئایەتەت نەخوێندۆتەوە کە خوای گەورە دەفەرمێت: [وما آتاكم الرسول فخذوه وما نهاكم عنه فانتهوا].
واتە: ئەوەی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) بۆتانی ھێناوە وەری بگرن وئەوەیشی ئەو قەدەغەی کردوون ئەوا وازی لێ بێنن ودەستی لێ ھەڵبگرن.
دایکی یەعقوب ووتی: بەڵێ ئەم ئایەتەم خوێندۆتەوە، عەبدوڵا (رەزای خوای لێ بێت) فەرمووی: دەی پێغەمبەری خوا (صلى الله عليه وسلم) قەدەغەی ئەم شتانەی کردووە، دایکی یەعقوب ووتی: من وا بزانم خێزانەکەی تۆ ئەم شتانە دەکات، عەبدوڵا (رەزای خوای لێ بێت) فەرمووی: بڕۆ بۆ ماڵی ئێمە تەماشا بکە بزانە شتی وایان کردووە، ئەویش ڕۆیشت وتەماشای کرد وھیچی نەبینی، وھاتەوە ووتی ھیچم نەبینی، عەبدوڵا (رەزای خوای لێ بێت) فەرمووی: ئەگەر ئەو شتانەی بکردایە ئەوا لەگەلڕ مندا کۆ نابووەوە.

* ئەوەی ڕووی دەڕنێت ویەخەی دادەدڕێت:
پێغەمبەر(صلى الله عليه وسلم) دەفەرمێت:
(لعن الله الخامشة وجهها والداعية بالويل والثبور)((صحيح الجامع الصغير: 5092 )
واتە: خوای گەورە نەفرەتی کردووە لەو ئافرەتانەی کە ڕوویان دەڕنن ویەخەیان دادەدڕن وھاوار وڕۆڕۆ دەکەن.
وةدةفةرميَت: (النائحة إذا لم تتب قبل موتها، تقام يوم القيامة وعليها سربال من قطران ودرع من جرب)((صحيح الجامع الصغير: 6792 ).
واته‌: شیوه‌ن كار وهاوار كار ئه‌گه‌ر پێش مردن تۆبه‌ نه‌كه‌ن ئه‌وا ڕۆژى قیامه‌ت دێت شه‌رواڵێك له‌ پێ ده‌كه‌ن له‌ مسى تواوه‌ وكراسێكیش له‌ كێم.

وه‌ده‌فه‌رمێت: (ليس منا من ضرب الخدود، وشق الجيوب، ودعا بدعوى الجاهلية)( (صحيح الجامع الصغير: 5441).
واته‌: له‌ ئێمه‌ نىیه‌ ئه‌وانه‌ى كه‌ له‌ روومه‌تیان ده‌ده‌ن ویه‌خه‌یان داده‌دڕن وبانگه‌وازى نه‌فامى ده‌كه‌ن.

* ئه‌و ئافره‌ته‌ى جێگاى پیاوه‌كه‌ى به‌جێ ده‌هێڵێت:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:(إذا باتت المرأة هاجرة فراش زوجها لعنتها الملائكة حتى تصبح)( (صحيح الجامع الصغير: 408)
واته‌: ئه‌گه‌ر پیاوێك داواى سه‌ر جێى له‌ خێزانى بكات ئه‌ویش وه‌ڵامى نه‌داته‌وه‌ وبه‌ جێى بێڵێت ئه‌وا تا به‌یانى فریشته‌ نه‌فره‌ت له‌و ئافره‌ته‌ ده‌كه‌ن.
وه‌ده‌فه‌رمێت:(اثنان لا تجاوز صلاتهما رؤسهما: ... وامرأة عصت زوجها حتى ترجع)((صحيح الترغيب والترهيب: 1888 ).
واته‌: دوو كه‌س نوێژه‌كانیان له‌سه‌ریان به‌رز نابێته‌وه‌... وه‌ ئافره‌تێك سه‌رپێچى مێرده‌كه‌ى بكات تا ده‌گه‌ڕێته‌وه‌.

* به‌رتیل ده‌ر وبه‌رتیل خۆر: (لعن رسول الله (صلى الله عليه وسلم) الراشي والمرتشي)((صحيح سنن أبي داود: 3580 ).
واته‌: پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌ به‌رتیل ده‌ر وبه‌رتیل خۆر.
بیست ونۆ: وێنه‌گر ووێنه‌ كێش:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌ وێنه‌گر ووێنه‌ كێش كه‌ ده‌فه‌رمووێت:
(ولعن المصورین)( (رواه البخاري وأبو داود، وانظر: صحيح الترغيب والترهيب: 1849).
وه‌ ده‌فه‌رمێت:
(إن أشد الناس عذاباً یوم القیامة المصورن)( (صحيح سنن النسائي: 5364) .
واته‌: سه‌ختترین سزا له‌ رۆژى قیامه‌تدا بۆ وێنه‌گران و وێنه‌ كێشانه‌.
وه‌ ده‌فه‌رمێت: (إن الملائكة لا تدخل بيتاً فيه صورة، وإن من صنع الصور يعذب يوم القيامة فيقال: أحيوا ما خلقتم)( (صحيح الجامع الصغير: 1330).
واته‌: فریشته‌ى ره‌حمه‌ت ناچنه‌ ئه‌و ماڵه‌ى كه‌ وێنه‌ى تێدا بێت، وه‌ ئه‌وه‌ى وێنه‌ دروست بكات له‌ رۆژى قیامه‌تدا سزا ده‌درێت وپێى ده‌وترێت: ئه‌وه‌ى دروستت كردووه‌ روح بكه‌ به‌ به‌ریدا.

* زه‌كات نه‌ده‌ر:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:(لعن الله آكل الربا....ومانع الصدقة ). (- (صحيح سنن النسائي: 5103)
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌ سو خۆر و....زه‌كات نه‌ده‌ر.
وه‌ده‌فه‌رمووێت:
(مانع الزكاة یوم القیامة فی النار)((صحيح الجامع الصغير: 5807، وصحيح الترغيب والترهيب: 762 ).
واته‌: زه‌كات نه‌ده‌ر له‌ رۆژى قیامه‌تدا له‌ ئاگرى دوزه‌خدایه‌.
*ئه‌وه‌ى نیشانه‌ وسنورى زه‌وى بگۆڕێت:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمووێت:
(ولعن الله من غیَّر منار الأرض)((صحيح الجامع الصغير: 5112 ).
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و كه‌سه‌ى كه‌ نیشانه‌ وسنورى زه‌وى ده‌گۆڕێت.

* ئه‌وه‌ى په‌ناى تاوانبار یاخود بیدعه‌چى بدات:
پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم)ده‌فه‌رمێت:
(ولعن الله من آوى محدثاً)((صحيح الجامع الصغير: 408 ).
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و كه‌سه‌ى كه‌ په‌ناى تاوانبار یاخود بیدعه‌چى بدات.
* ڕێگا وێلأ كردن له‌ كوێر:
پێغه‌مبه‌ر(صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:
(لعن الله من كمَّه الأعمى عن السبیل)(- (السلسلة الصحيحة: 3462 ).
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و كه‌سه‌ى كه‌ ڕێگا له‌ كوێر وێلأ ده‌كات.
*هه‌ركه‌سێك رووى ئاسن له‌ براكه‌ى بكات:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمووێت:
( من أشار الى أخیه بحدیده‌، فإن الملائكة تلعنة حتى یدعه، وإن كان أخاه لأبیه وأمه)( (صحيح الجامع الصغير: 6034).
واته‌: هه‌ركه‌سێك ڕووى ئاسنێك بكات له‌ براكه‌ى ئه‌وا فریشته‌ نه‌فره‌تى لێ ده‌كات تا لاى ده‌بات، ئه‌گه‌ر براى دایك وباوكیشى بێت.

* ئه‌و ئافره‌تانه‌ى زۆر سه‌ردانى گۆڕستان ده‌كه‌ن:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:
(لعن الله زوارات القبور)((صحيح الجامع الصغير: 5109 )
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌و ئافره‌تانه‌ى كه‌ زۆر سه‌ردانى گۆڕستان ده‌كه‌ن و كردوویان به‌ عاده‌ت.
* ئه‌و كه‌سه‌ى له‌ مه‌دینه‌ تاوان یاخود بیدعه‌ بكات:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:
(المدينة حرام ما بين عير إلى ثور فمن أحدث فيها حدثا أو آوى فيها محدثا فعليه لعنة الله والملائكة والناس أجمعين لا يقبل الله منه يوم القيامة صرفا ولا عدلا)( (صحيح الجامع الصغير: 6683)
واته‌: شارى مه‌دینه‌ حه‌رامه‌ تاوان وبیدعه‌ى تێدا بكرێت له‌ نێوان شاخى عیر بۆ شاخى پور، بۆیه‌ هه‌ركه‌سێك تاوان یاخود بیدعه‌ى تێدا بكات، یاخود په‌ناى تاوانبار یاخود بیدعه‌چى تێدا بدات ئه‌وا نه‌فره‌تى خواى گه‌وره‌و فریشته‌كان و هه‌موو خه‌ڵكى لێ بێت، وه‌خواى گه‌وره‌ نه‌ تۆبه‌ ونه‌ به‌خشینى لێ وه‌رناگرێت.

* فێڵ كردن له‌ شه‌رعدا:
پێغه‌مبه‌ر (صلى الله عليه وسلم) ده‌فه‌رمێت:
(لعن الله اليهود ثلاثا إن الله حرم عليهم الشحوم فباعوها وأكلوا أثمانها وإن الله إذا حرم على قوم أكل شيء حرم عليهم ثمنه)((صحيح سنن أبي داود: 3488 )
واته‌: خواى گه‌وره‌ نه‌فره‌تى كردووه‌ له‌ جوله‌كه‌ سێ جار، خواى گه‌وره‌ به‌زى له‌سه‌ر حه‌رام كردن، ئه‌وانیش ده‌یانفرۆشت و پاره‌كه‌یان ده‌خوارد، وه‌ ئه‌گه‌ر خواى گه‌وره‌ خواردنى شتێك له‌ كه‌سانێك حه‌رام بكات ئه‌وا نرخه‌كه‌یشى حه‌رام ده‌كات.

وصلى الله على نبینا محمد وعلى ێله وصحبه أجمعین.